Ukrayna savaşında ateşkes sağlanmasına yönelik zorlu ve karmaşık diplomatik süreç cuma günü de devam etti. Junge Welt gazetesi baskıya girerken, Moskova’nın pazartesi günü İstanbul’a bir heyet göndereceği ve burada Kiev’den bir heyetle görüşmeler yapmasının planlandığı netlik kazanmıştı. Ancak aynı gün Kiev’de Türk mevkidaşı Hakan Fidan’la düzenlediği ortak basın toplantısında konuşan Ukrayna Dışişleri Bakanı Andrij Sibiga, Ukrayna’nın görüşmelere katılıp katılmayacağı konusunda kesin bir açıklama yapmadı. Sibiga, Rusya’nın öncelikle bir uzlaşma önerisi içeren bir öneri sunması gerektiğini yineledi.
Kremlin Sözcüsü Dimitri Peskow ise bu talebi anında reddetti. Sibiga, söz konusu belgeyi teslim almak için herhangi bir süre tanımlamadı ve belge gelmediği takdirde Kiev’in nasıl bir tavır alacağını belirtmedi. Ancak Ukrayna’nın “Rusya ile doğrudan görüşmelere açık” olduğunu vurguladı ve şu ifadeyi kullandı: “Bu savaşı yıl bitmeden sona erdirmek istiyoruz. 30, 50 ya da 100 günlük bir ateşkese de açığız.” Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Türkiye’nin, bir sonraki görüşmelerde Rusya ve Ukrayna’nın teknik konuları büyük ölçüde netleştirmesini umduğunu belirtti. Bu aşamadan sonra Türkiye, Ukrayna ve Rusya devlet başkanlarının yanı sıra Türkiye ve ABD başkanlarının da katılacağı bir liderler zirvesine ev sahipliği yapmak istiyor. Fidan daha önce Moskova’ya giderek Başkan Vladimir Putin ve diğer yetkililerle görüşmelerde bulunmuştu. Kremlin Sözcüsü Peskow da Putin’in en üst düzeyde temaslardan yana olduğunu defalarca ifade ettiğini söyledi. Ancak bu tür temaslar için uygun hazırlıklar yapılmalı ve heyetler arası görüşmelerden sonuç alınması gerekiyor. “Bu sağlandığında liderler düzeyinde görüşmelerin mümkün olabileceğini ifade etti. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, çarşamba günü İstanbul’daki toplantının 2 Haziran’da yapılmasını önerdi. Rus heyeti, “krizin temel nedenlerinin güvenli bir şekilde aşılmasına dair tüm yönleri içeren” bir öneri sunmaya hazır olduğunu açıkladı. Aynı gün Ukrayna’nın baş müzakerecisi ve Savunma Bakanı Rustem Umerov, Kiev’in pozisyon belgesini Moskova’ya daha önce ilettiğini söyledi. Peskow, belgelerin içeriğinin elbette yayımlanmayacağını belirtti, ancak Karadeniz’deki gemi güvenliğinin geçici bir ateşkes için ön koşul olduğunu da ekledi. Reuters haber ajansına göre, Moskova’nın savaşın sona ermesi için ileri sürdüğü şartlardan biri, NATO’nun doğuya doğru genişlemeyi durdurması. ABD’nin “Ukrayna özel temsilcisi” Keith Kellogg bu şartı perşembe günü doğruladı ve bunun meşru bir endişe olduğunu söyledi. ABC televizyonuna yaptığı açıklamada, “Ukrayna’nın NATO’ya katılımının bizim açımızdan gündemde olmadığını belirttik” dedi. Rusya’nın, Gürcistan ve Moldova’nın NATO üyeliği hedeflerinden de kaygı duyduğunu ekledi. Kellogg, Ukrayna’yı pazartesi günü İstanbul’daki toplantıya katılmaya çağırdı. Toplantıda, ABD, Almanya, Fransa ve İngiltere temsilcilerinin de her iki tarafın ateşkes konusundaki görüşlerini tartışmaları bekleniyor. Bu formatta benzer bir toplantı 23 Nisan’da Londra’da yapılmıştı. Kellogg ayrıca, ABD Başkanı Donald Trump’ın, Putin’de “bir ölçüde mantıksızlık” gözlemlediği için Rusya’dan hayal kırıklığı duyduğunu ve Moskova’yı Ukrayna şehirlerine yönelik süren saldırılar nedeniyle eleştirdiğini belirtti.
Çeviri: Kızıl Bayrak
Junge Welt- Arnold Schölzel / 31.05.2025
