Gladkov’un Çimento romanında, asalaklığın önce bedenlere, sonra zihinlere yerleşmesini engellemek isteyen bir avuç devrimcinin, başta Gleb’in çetin ve sert mücadelesine şahit olacaksınız.

Roman, devrim sonrası işçi sovyetlerinin işlerliğini, üreten bir topluma giden zorlu yolu, işçi sınıfı iktidarı olmasına rağmen eskiyle yeninin bitmeyen çatışmasını anlatır. Uzun yıllar orduda askerlik görevini yapan işçi Gleb, geri döndüğünde çimento fabrikası yerine bir hayalet binayla karşılaşır. Ve sözüm ona hayalet binanın kâğıt üstünde olan işçilerine de bulaşmıştır yozluk, çıkarcılık ve sinsilik. İyice esir almıştır onları.

İşçi Gleb, kararlı, inatçı, devrimin çıkarlarını kendi çıkarları gibi gören, mücadeleci bir çekirdek yaratıp, hem fabrikanın yeniden açılmasını sağlamak hem de karşı devrime kadar gidecek olan bürokratik uyuşukluğu da alt üst etmek istemektedir. Gleb bu kavgada çoğu kez yalnız kalsa da devrim düşmanlarının karşısında inançlı, kendine güvenen, hayatı elleriyle yaratanların dikilmesini istediği için fabrikanın açılmasını çok ister. Gleb bir ülkede devrim de olsa, işçi sovyetleri de başta olsa yeni insanın inşasının, yeni kültürün yerleşmesinin önünde eskinin köhnemişliğinin olabildiğince direnç gösterdiğini ve öyle kolayından yıkılıp gitmediğini gösterir bize. Gleb öfkelidir, çünkü her şey ihtiyaca göre olmalıdır ve herkes yeteneklerine göre çalışmalıdır.

Sonunda Gleb’in fikirlerinin ve çabalarının sonuçları görülmeye değerdir. Fabrika açılmış, üstelik köşe tutucular mağlup edilmiştir. Hayatı yaratanların, devrimin eserini yapanların bu fabrika açıldığında kendinden geçercesine alkışlamaları ve bir kez daha işçi sınıfı iktidarının önünde eğilmeleri bundandır. Gladkov’un dediği gibi, çimentoyu iyi verirsek tutar. Çünkü Çimento biziz. Çimento işçi sınıfıdır.

Son bir not olarak belirtelim ki Çimento, en beğenilen 20 Sovyet romanından biridir. En az 30 dile çevrilmiş olup, milyonlarca kez elden ele dolaşmıştır.

M. Güzel