Kapitalizm öldürür

DSÖ’nün sosyal eşitsizlik raporu

  • Çeviri
  • |
  • Basın derleme
  • |
  • 09 Mayıs 2025
  • 13:30

Emperyalizm, devletler arasında ve devletlerin kendi içinde örgütlenmiş, süregiden ölümcül bir insanlık suçudur.

DSÖ (Dünya Sağlık Örgütü) bunu daha dolaylı bir dille şöyle ifade ediyor:

“Sağlıklı yaşam süresi beklentisi üzerinde sosyal, ekonomik, çevresel ve politik etkenlerin karmaşık bir ağı önemli bir rol oynar.”

Bu anlayışla DSÖ’nün şu tespiti geliştirilebilir:

“Bir bölge ne kadar dezavantajlıysa, oradaki yaşam süresi beklentisi o kadar düşüktür.”

Barınma, sağlık hizmetleri ve eğitime erişimi kısıtlayanlar, insanların sağlığını ve hayatını bilinçli olarak tehlikeye atar. Bu durum hem ülkeler arası hem de ülke içi farklar için de geçerlidir. Almanya’nın Hamburg kentinden bir örnek verelim: Steilshoop semtinde yaşayanlar, DSÖ’nün göstergelerine göre, sadece 20 km uzaklıktaki Blankenese’de yaşayanlara göre daha erken ölecek.  2024 sonu itibariyle, yaklaşık 19.000 nüfuslu Steilshoop’ta sadece 6 doktor (5’i pratisyen) vardı. Yaklaşık 14.000 nüfusa sahip Blankenese’de ise 125 doktor (20’si pratisyen) bulunuyor. Yani 20 kat daha fazla. Gelir dağılımı da bu farkı destekliyor: Blankenese’de kişi başı ortalama yıllık gelir yaklaşık 130.300 Euro iken, bu oran Steilshoop’ta bunun beşte biri kadar. İşsizlik rakamları ise tersine: Steilshoop’ta vatandaşlık yardımı (Bürgergeld) alan 4.140 kişi varken, Blankenese’de bu sayı sadece 184.

İlginçtir ki Blankenese’de yardım alan neredeyse herkes işsiz. Oysa Steilshoop’ta yardım alanların sadece üçte biri işsiz; geri kalanların düşük ücretli işleri, devlet yardımıyla tamamlanıyor. Yani: Steilshoop’ta işsiz kalma ya da kötü koşullarda çalışma olasılığı daha yüksek. Üstüne üstlük, doktor bulmak da zor. DSÖ raporunda, bu sistematik adaletsizlik için doğru kelimeler kullanılıyor. Ancak bu sorunlara çözüm getirecek adımların atılması beklenmiyor. Ekonomik eşitsizlikle mücadele, yapısal ayrımcılığı aşmak ve iklim değişikliğinin etkileriyle başa çıkmak için köklü değişiklikler gerekiyor. DSÖ’nün yıllar önceki bir raporunda (2008) buna dair net bir öneri de vardı:

“Temel hizmetlerin sağlanmasında ve mal-hizmet düzenlemesinde devletin merkezi rolünün güçlendirilmesi.”

Biz buna sosyalizm diyoruz.

Çeviri: Kızıl Bayrak

Junge Welt - David Maiwald / 06.05.2025