Dünyanın en kuzeyinde bulunan Grönland son yıllarda emperyalist güçlerin ve uluslararası politikanın odak noktalarından biri haline geldi. ABD, Çin ve Rusya gibi emperyalist güçler ada üzerinde egemenlik kurmak için çalışıyor, planlar hazırlıyor ve askeri hazırlıklar yapıyor.   

Grönland coğrafi konumu itibariyle Kuzey Atlantik ile Arktik Okyanusu (Kuzey Buz Denizi) arasında bir köprü işlevi görüyor. Coğrafi olarak Kuzey Amerika'ya yakın olsa da siyasi olarak Danimarka'ya ait özerk bir bölge. 

ABD’nin 1951 yılında kurduğu Thule Hava Üssü burada bulunuyor ve Washington yıllardır Grönland’ın NATO açısından rolünü arttırmak istiyor. Trump’ın ABD’ye lazım olduğunu ilan etmesiyle ada tekrar gündeme oturdu. Aynı zamanda Çin ve Rusya da Grönland’ı kendi stratejik planlarına dahil etmek üzere farklı hamleler gerçekleştirdiler. Stratejik rekabet ve ekonomik savaşlar emperyalist güçlerin bölgeye ilgisini daha da artırmış durumda. 

Grönland neden önemli?

Grönland, dünya ekonomisi açısından değerli zengin maden rezervlerine sahip. Özellikle nadir toprak elementleri, uranyum, demir, altın, platin, elmas, grafit, kriyolit gibi değerli madenleri barındırıyor. Bu madenler elektrikli araba, bilgisayar vb. üretiminde büyük bir öneme sahip. Petrol ve doğal gaz kaynakları ise küresel enerji ve teknoloji endüstrisi için büyük bir potansiyel sayılıyor. Bu nedenle Çinli maden şirketleri Grönland’daki yatırımlarını artırma çabası içinde. Rusya ise Kuzey Buz Denizi bölgesindeki etkinliğini korumak ve Kuzey Deniz Yolu ticaretini güvence altına almak için çalışıyor. 

Emperyalist güçlerin Grönland üzerinde sürdürdükleri rekabet, askeri ve ekonomik açıdan dengelerin değişebileceğine işaret ediyor. ABD Başkan Yardımcısı Vance’ın yakın zamanda Grönland ikinci ziyaretini gerçekleştirmesi, Trump yönetiminin işgal konusundaki ısrarını gösteriyor. Bu ziyaretin bir diğer önemli nedeni, Çin'in bölgedeki etkisini arttırmasına karşı ABD'nin varlığını güçlendirme çabasıdır. Rusya da NATO’nun bu bölgede güçlenmesini bir tehdit olarak algılıyor ve buna karşı hazırlık yapıyor. 

Küresel iklim değişikliği nedeniyle buzulların erime sürecinde olması, bölgede yeni deniz yollarının açılmasını, madenlere ulaşımın kolaylaşmasını ve ekonomik fırsatların artmasını sağlayacak. Buzulların erimesinin ciddi çevresel sorunları beraberinde getirecek olması ise her zamanki gibi emperyalistlerin umurunda değil.

Bu gelişmeler, Grönland’ın sadece coğrafi konumu ve doğal kaynaklarıyla değil, jeopolitik dengeler açısından da kritik bir alan olarak öne çıkmaya başladığını gösteriyor. Emperyalist güçler arasındaki rekabetin artması, bölgede diplomatik gerilimleri ve stratejik hamleleri daha da yoğunlaştıracaktır.

Z. Rosa