Emperyalist yayılmacı politikalar izleyen ABD, tarihsel olarak hem kendi krizlerini aşmak hem dünya hegemonyasını sürdürmek için sürekli yeni işgal ve savaşlara girişmiştir. Trump’ın ikinci kez başa geçmesinden sonra Grönland, bu yayılmacılığın odak noktası haline geldi.
2019 yılında, ilk iktidar döneminde Trump Grönland'ı ABD topraklarına katma isteğini dillendirmiş, bu talep Danimarka tarafından alaycı bir tavırla reddedilmişti. Trump 2025’te yeniden ABD başkanlık koltuğuna oturunca bu meseleyi yine gündeme getirdi. Grönland'ın “ABD'nin ulusal güvenliği için vazgeçilmez” olduğunu iddia etti.
ABD'nin Grönland'a “ilgisinin” gerisinde yalnızca jeopolitik hesaplar değil, bu bölgedeki zengin doğal kaynaklara el koyma isteği de var.
Buzulların erimesiyle birlikte, Grönland'ın nadir toprak elementleri ve kritik minerallerine erişim mümkün hale gelecek. ABD, özellikle Çin ile giriştiği ticaret savaşında elini güçlendirmek ve bu kritik madenlerde Çin’e olan bağımlılığını ortadan kaldırmak için bu kaynaklara göz dikmiş bulunuyor.
ABD'nin Grönland'ı ele geçirme stratejisi
ABD, Grönland'ı ele geçirmek için fiili işgal girişimi dahil her türlü seçeneğe baş vuracağını beyan etmekten çekinmiyor.
Ocak 2025'te Grönland'ı ziyaret eden ABD Başkan Yardımcısı Vance, Danimarka'yı “Grönland'ı ihmal etmekle” suçlamış ve ABD'nin bu topraklar üzerinde daha büyük bir hak iddia ettiğini açıklamıştı. Vance 28 Mart’ta Grönland’a yaptığı ikinci “çıkarma”da da aynı nakaratı tekrarladı. Ancak ABD'nin asıl amacı, bölgede artan Çin ve Rusya etkisini engellemek.
Çin, nadir toprak elementleri konusunda dünya piyasasının önemli bir gücü ve ABD'nin bu alandaki hareket kabiliyetini sınırlandırmak istiyor. Trump yönetimi ise, Grönland'daki bu değerli zengin kaynaklara çökerek, kendi sıkışmışlığını çözmeyi planlıyor.
ABD'nin emperyalist hesapları, bu uğurda Rusya ile anlaşarak Ukrayna'yı gözden çıkarabileceği ihtimalini gündeme getiriyor.
Trump, ABD sermayesinin çıkarlarına hizmet etmeyen hiçbir savaşı uzun süre devam ettirmeyeceğini defalarca gösterdi.
Ukrayna savaşında bir uzlaşının ABD tarafından kabul edilmesi, Washington'un elini rahatlatacak ve Grönland’ı ele geçirmek için daha pervasız davranma imkanı tanıyacak.
Ancak Rusya’nın da buraya ilişkin hesabı yok değil. Ukrayna cephesinde elini rahatlattıktan sonra, Çin’le birlikte meydanı ABD’ye bırakmamayı hesaplıyor.
ABD'nin Grönland'a yönelik emperyalist hamleleri, bir yandan dünya pazarlarındaki ekonomik hegemonyayı sürdürme, diğer yandan Çin ile süregiden ticaret savaşında avantaj elde etmeye odaklanmış görünüyor.
Kapitalizmin eşitsiz gelişme yasası işliyor ve emperyalist rekabet, çatışma ve paylaşım savaşlarının zeminini hazırlıyor. Hangi gücün ne zaman ve nasıl öne çıkacağını ise zaman gösterecek.
Veli Aydın
