İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği (İSİG) Meclisi 19 Mayıs vesilesiyle “‘Yarınımız’ olan gençlerimiz için ‘bugün’ mücadele etme zamanıdır…
Son on üç yılda en az 2728 genç işçi hayatını kaybetti” başlığıyla iş cinayetleri raporu açıkladı. Raporda genç işçi kavramı üzerine şu ifadelere yer aldı:
“Yine ülkemizde yasalar tarafından ‘15 yaşını tamamlamış, ancak 18 yaşını tamamlamamış kişi genç işçidir’ tanımını güncel olarak ve uzun vadede istisnalar, çalışma hakları, sosyal güvenceleri gözeterek unutmuyoruz. Ancak yine uluslararası ve ulusal yasaları ve sözleşmeleri de gözönüne alarak 18 yaşını doldurmamış toplumun her üyesini “çocuk” ve çalışanları da ‘çocuk işçi’ olarak nitelendiriyoruz.
Bu ve benzeri gerekçelerle raporumuzda genç işçi kavramını ‘18-25 yaş grubu’ için kullanacağız. (15-17 yaş grubu gençler için ve daha alt yaş grupları değerlendirmelerimizi çocuk işçi iş cinayetleri raporunda okuyabilirsiniz) Raporda genç tanımında üst yaş sınırını 25 olarak belirlesek de bazı mesleklerde doktor, avukat, gazeteci vb. 25 yaş da yukarı çekilebilir.”
Raporda 2013-2025 (ilk dört ay) yılları arasında en az 2728 genç işçi cinayeti gerçekleştiği belirtilerek şu bilgiler aktarıldı:
“• Her ay ortalama 18-19 genç işçi iş cinayetlerinde hayatını kaybediyor. Genç işçi ölümleri pandemide kısmen düşüş eğilimi gösterse de (çalışma kısıtı ve Covid-19’un bu yaş grubunda daha az ölümcül olması nedenleri göz önüne alınmalı) özellikle 2021 yılı Eylül ayı ile beraber derinleşen (döviz-enflasyon yükselişi ile hissettiğimiz) yoksullaştırma politikaları sonucu arttı.
• İstihdam dağılımına baktığımızda genç işçi ölümlerinin yüzde 93’ünü ücretliler oluşturuyor. (Tüm iş cinayetlerinde ise bu oran yüzde 86. Son yıllarda giderek iş cinayetlerinde ücretlilerin oranının yüzde 78’den buraya yükselmesinin nedeni de genç işçi ölümlerindeki bu tablodur) Bu durum geçmiş yıllara göre bugün gençlerin ücret dışında bir gelir sahibi olamadığını ve yaşamak için çalışmak (İSİG tabiriyle çalışmak için yaşamak) zorunda olduklarını gösteriyor.
• Sektörel dağılıma baktığımızda genç işçi ölümlerinin yüzde 34’ünü sanayi, yüzde 27’sini inşaat, yüzde 22’sini hizmetler ve yüzde 17’sini tarım oluşturuyor. Genç işçi ölümlerinin başta metal, maden, taşımacılık, enerji ve gıda olmak üzere sanayide yoğunlaştığını görüyoruz. Yine şehirleşmenin bir sonucu olarak inşaatlarda ve hizmetlerde genç işçi ölümleri giderek artıyor. Çocuk işçi ölümlerinin yarısından fazlasını oluşturan tarımdaki ölümler (özellikle sayısal olarak azalmasına paralel olarak da çiftçi ölümleri) ise bu yaş grubunda giderek düşüş eğilimi gösteriyor.”
İş cinayetlerinin gerçekleştiği iller, ölenlerin cinsiyetleri ve sendikalı olup olmadıklarına ilişkin veriler açıklanan raporda iş cinayetlerine önlem için şu talepler sıralandı:
“1- İstihdam politikaları yeniden yapılandırılmalı, gençlerin insanca yaşayabilecekleri ücret, iş güvenceleri ve sağlıklı-güvenli çalışabilecekleri ortamlar sağlanmalıdır.
2- Yükseköğrenim teşvik edilmeli, parasız olmalı, müfredat bilimin ışığında yapılandırılmalıdır. Gençlere dönük sosyal ve kültürel politikalar geliştirilmelidir.
3- Yaşam alanlarımız uyuşturucu, kumar ve çeteleşmeden temizlenmelidir. Gençlerin üzerindeki baskılar sona ermeli ve siyasal-sosyal mücadelelerini engelleyen tüm uygulamalara son verilmelidir.”
Raporun sonunda yaşamını yitiren genç işçilerin isimlerine yer verildi.
