Panama'da José Raúl Mulino liderliğindeki gerici hükümete karşı grevler ve sokak eylemleri haftalardır ülke çapında sürüyor.

Sosyal güvenlik reformlarına karşı başlayan eylemler sınırlı bir direniş olarak başlamıştı. Giderek hükümetin neoliberal politikaları ve ekonomik yönelimiyle ilgili geniş bir protesto hareketine dönüştü.

Gerici Mulino hükümeti Mart ayının sonunda sosyal güvenlik sistemlerinde ve özellikle kamu emeklilik sigortasında kapsamlı bir reform öngören 462 sayılı yasayı protestolara rağmen parlamentodan geçirdi. Buna karşı sendikalar ülke çapında grev çağrısı yaptı.

23 Nisan'da öğretmenler sendikası, reforma karşı süresiz greve başladı. Değişik sektörlerde, aralarında inşaat ve meyve bahçesi işçilerinin de bulunduğu büyük sendikalar da bu greve katıldı.
Protestolar nedeniyle ülkenin bazı bölgelerinde yol kapatma eylemleri trafiği büyük ölçüde felç etti. Eğitim Bakanı grevdeki öğretmenleri derslere yeniden başlamaya çağırsa da, birçok yerde okullar kapalı, ders yapılamıyor. 

Tarım İşçileri Sendikası Sitrabibana'da hükümetin politikalarına karşı süresiz grev çağrısı yapmış, Chiquita plantajlarında çalışan tarım işçileri de iş bırakmıştı. Bir iş mahkemesi bu grevi yasadışı ilan etti. Ülkenin en yoksul eyaleti olan Bocas del Toro'da ABD'li meyve şirketi Chiquita 4.800 tarım işçisini işten çıkardı. Chiquita tekeli işçilerin kitlesel olarak işten atılmasını, işçilerin çalışmayı reddetmesi ve ekonomik kayıpları ile açıklıyor. Chiquita, ülkenin en önemli ihraç ürünü olan muzun ulusal üretiminin yaklaşık yüzde 90'ını kontrol ediyor.

Protestolara öğrenciler ve yerli halk ta katıldı. Geçtiğimiz haftalarda gerici hükümetin ABD emperyalistleri ile imzaladığı ve ABD askerinin ülkedeki varlığına izin veren yasaya karşı direniş çağrıları yapılıyor. Ayrıca Yüksek Mahkeme'nin Kasım 2023'te kapatılmasına karar verdiği Colón eyaletindeki Donoso bakır madeninin yeniden açılmasına karşı da eylemler sürüyor.

Gerici hükümet, emeklilik sisteminde 650 milyon dolar üzerinde bir açık olduğunu ifade ediyor. Bu reform yasası emeklilik yaşının yükseltilmesini, emekli maaşlarında kesintiye gidilmesini ve hizmetlerin özelleştirilmesini öngörüyor. 

İşçiler ve emekçiler kendileri ve aileleri için bu durumun sefalet ve açlık düzeyinde bir emekli maaşı olacağını ifade ediyorlar ve yasaya karşı direniyorlar.

Hükümet, grev ve protestoları artan polis şiddeti ile bastırmaya çalışıyor. Ülkenin bazı yerlerinde olağanüstü hal ilan edilirken, inşaat sendikası Suntracs'a olduğu gibi grevdeki sendikaların binaları basılıyor, sendika liderleri tutuklanıyor. Üniversite yönetimleri üzerinden öğrencilerin eylemlerini de bastırmaya çalışıyor. Örneğin bir öğrenci protestolara katıldığı için beş yıllığına üniversiteden atıldı. Yerli toplulukların bazı önderleri de tutuklananlar arasında. Aynı zamanda, tek tek sendikalarla diyalog kuran gerici hükümet 462 sayılı yasanın değiştirilmiş bir versiyonunu hazırlamaya çalışıyor ancak yasanın tamamen geri çekilmesini reddediyor.

Panama'daki tüm bu baskılara karşı uluslararası tepkiler büyüyor.

Latin Amerika'nın dört bir yanından sendikalar ve sendika federasyonları Panamalı sınıf kardeşleriyle dayanışma içinde olduklarını duyuruyorlar.

Uluslararası kuruluşlar da Panama'daki durumu yakından izliyor ve tepki gösteriyor. Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) da konuya dahil olarak Panama hükümetine gönderdiği bir mektupta, göstericilerin kriminalize edilmesi, manipüle edilen mahkeme süreçleri, işçilere yönelik polis şiddeti ve sendika fonlarının hukuksuz bir şekilde alıkonulması hakkında bilgi talep etti.