Almanya’da, hizmet sektörü ile kimi kamu işyerlerini kapsayan ve 2,5 milyonu aşkın çalışanı ilgilendiren TİS süreci devam ediyor. Emekçiler adına Ver.di, dbb ile Komba sendikalarının, sermaye cephesi adına ise içişleri bakanlığı ile yerel yönetimlerin sürdürdüğü ücret pazarlığının ikinci turunda da henüz anlaşma sağlanmış değil.
Bunun üzerine, daha önce ulaşım ve sağlık sektörü başta olmak üzere, belediyeler, polisler, kreşler, posta hizmetleri vb. sektörlerde çalışanlar uyarı grevlerine gitti. 10 Mart Pazartesi günü ise Ver.di, dbb ve Komba sendikaları, havaalanlarındaki emekçileri greve çağırdı. Başta ülkenin en büyük havaalanı olan Frankfurt olmak üzere, Münih, Hamburg, Düsseldorf, Köln-Bonn, Stuttgart, Bremen, Hannover, Dortmund, Berlin Brandenburg, Leipzig/ Halle dahil toplam 13 havaalanında eş zamanlı 24 saatlik greve gidildi. Yer hizmetleri, güvenlik personeli, itfaiye vb. bölümlerin katıldığı grevden dolayı hizmetler büyük oranda (%80) aksadı. Aksamalardan toplamında 500.000’ni aşkın yolcu etkilenirken, 3400 civarında uçuşun da iptal edildiği bildirildi.
Kimi yabancı uçak şirketleri hariç uçuşlların çoğu iptal edildi. Lufthansa ise hemen tüm ucuşlarını iptal ettiğini bildirirken, yolculara da havaalanlarına gitmemelerini salık verdi. Bununla havalalanlarındaki yığılmanın önüne geçildiği iddia edilse de, esasında amaç başka. Birincisi, yolcuların mağduriyetten kaynaklı tepkilerini yumuşatmak, ikincisi ise greve katılımı önden tam kestirememek. Fakat bu taktiğin de çok işe yaradığı söylenemez. Zira greve katılım, özellikle Frankfurt’ta beklenenin altında gerçekleşmesine rağmen, önden yapılan iptallerden dolayı grevin etkisi olağandan daha fazla oldu.
Toplu sözleşmede sendikalar, 12 ay için en az 350 Avro olmak üzere, %8 ücret artışı, çıraklar için enaz 200 Avro, üç gün daha fazla izin, özellikle ağır işler için ek ödeneklerin arttırılmasını talep ediyor. Üçüncü turu 14 Mart’ta Postdam’da yapılacak toplu pazarlıkta, sermaye cephesi adına henüz sunulan bir teklif yok.
Frankfurt’ta yürüyüş ve greve katılım beklenenin altında kaldı
Emekçiler bugün sadece greve gitmekle kalmadılar, aynı zamanda sabahın erken saatlerinden itibaren alanlara çıkarak, miting ve yürüyüşlerle de tepkilerini gösterdiler.
Bu gösterilerden biri de, ülkenin en büyük havaalanı olan Frankfurt’ta gerçekleştirildi. İşçiler saat 06.00’dan itibaren, buradaki ana işletmeci firma olan Fraport’un yönetim binası önünde toplanmaya başladı. Frankfurt havaalanında Ver.di’nin yanı sıra, özellikle son birkaç yıldan bu yana Komba adlı sendika da örgütlenme faaliyetlerine hız vermiş durumda. Bu eylemde de Ver.di ve Komba, birbirine yakın, fakat ayrı alanlarda toplandılar. Böylece işçiler fiilen bölünmüş oldu. Geçmiş senelerde yapılan birleşik eylemlerin aksine, bu durum eylemi toplamında zayıflatan bir rol oynadı. Ver.di ve Komba ayrı ayrı ve geçmiş yıllara kıyasla sönük ve zayıf yürüyüşler gerçekleştirdiler.
Ver.di ile Komba arasında, 2024 yazında yapılan işçi temsilciliği seçimi üzerinden baş gösteren iktidar savaşı maalesef tabanda işçileri bölen ve mücadeleyi zayıflatan bir rol oynuyor. Alandaki birçok işçi bu duruma tepkilerini dile getirirken, taraflar birbirlerini suçlamaktan öteye gidemediler. Her iki tarafın da başını Türkiyelilerin tuttuğu bu kavga nereye varır bilinmez ama işçilerin mücadelesine bir faydası olmadığı kesin.
Ver.di ve Komba enerjilerini greve hazırlık için harcayacakları yerde birbirleriyle uğraşmak için harcarken, greve katılım iki yıl öncekinin oldukça gerisinde kaldı. Bölüm bölüm değişmekle birlikte tahminler, özellikle yer hizmetlerinde katılımın %50’nin bile altında kaldığını gösteriyor. Bunda birince derecede sorumluluk, elbette ki halihazırdaki yetkili sendika olan Ver.di’dedir. Esas sebep, greve ciddiyetle hazırlanmamak olmakla birlikte, ücretlerin geçmişe göre bir parça iyileştirilmesinin de bunda rol oynadığını belirtmek gerekiyor.
“Branş TİS”i eş zamanlı grevlerin yolunu açtı!
Almanya’da şimdiye kadar her havaalanında TİS ayrı imzalıyordu. Ver.di, Ağustos 2024’ten itibaren, ülkedeki tüm havaalanlarını “Branchentarifvertrag” (Branş Toplu Sözleşmesi)’ne tabi kılan bir anlaşmaya imza attı. Bundan böyle ülkedeki tüm havaalanları için tek bir TİS imzalanacak. Bu anlaşmayla farklı havaalanları arasındaki ücret eşitsizlikleri kısmen giderilirken, taşeron çalıştırma devam etmesine rağmen, zararlarının en aza indirildiği iddia ediliyor.
Ver.di atılan adımı şaaşalı bir propagandaya konu edip, “devrim” olarak nitelese de gerçek buna çok da denk düşmüyor. Bir çok şey değiştirilse bile, herşeyin iyi yönde değiştirildiği söylenemez. Genel olarak ücretler ile yıllık izinlerde birkaç günlük bir artış olduğu bir gerçek, fakat öte yandan, mesela resmi bayramlarda çalışanlara ödenen %125’lik ek ödemenin, %100’e indirildiğini görüyoruz. Branş bazında yapılan yeni anlaşma genel olarak işçilerin lehine görünmekle beraber, ayrıntılar ve yeni uygulamanın pratik sonuçları henüz tam netleşmiş değil ve çok sayıda şikayet de mevcut.
Ver.di’nin imzaladığı yeni anlaşmanın politik hedefinin ise, kimi yerellerde ortaya çıkan “merkezkaç güçlerin” veya “alternatifler”in yolunu kesmek ve Ver.di’nin tekelini korumak olduğu yönünde yorumlar var.
Yeni anlaşmanın sağladığı en önemli avantajlardan biri de tüm havaalanlarında birden greve gitme imkanı sağlamasıdır. Bunun da ötesinde, yeni anlaşmayla havalanları da hizmet sektörü için yapılan büyük toplu sözleşmeye dahil edildiği için hizmet sektörünün kimi alanlarıyla da eşzamanlı grev mümkün olabilecek. Mesela bu süreçte Düsseldorf’ta havaalanıyla birlikte ulaşımda da eşzamanlı greve gidildi.
Alman devleti yeni kurulacak hükümetle birlikte, silahlanma ve savaş hazırlıklarına büyük paralar yatırmayı planlıyor. Bunun emekçiler için dolaysız bir sosyal yıkım anlamına geleceği tartışmasızdır. Dolayısıyla bu seneki TİS’lerden başlayarak, sınıf mücadelesi de gittikçe sertleşecektir. Sermaye basınında grev hakkının sınırlandırılmasına yönelik çağrıların daha yüksek perdeden seslendirilmesi bunun somut işaretlerinden biridir.
Kızıl Bayrak / Frankfurt
