8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü’nde kadınlar tüm dünyada ve Türkiye’de her yıl kitlesel gösteriler, eylemler gerçekleştiriyorlar. Fabrikalarda, işyerlerinde taleplerini dile getiriyor, eşit ve özgür bir yaşam için sokakları, meydanları dolduruyorlar.
Peki, kadınların tüm dünyada eşitlik ve özgürlük talebini haykırdıkları bugün nasıl ortaya çıkmıştır?
1800’lü yıllardan itibaren kadın işçiler Amerika ve Avrupa’da düşük ücretlere ve uzun çalışma saatlerine karşı kitlesel eylemler gerçekleştirip, grev ve direnişler örgütlerler. 1834 yılında Amerika’da gerçekleşen Lowel grevi, 1888 yılında Londra’da gerçekleşen “Kibritçi Kızlar Grevi” gibi pek çok grev ve direnişte çalışma koşullarının düzeltilmesi, çalışma saatlerinin düşürülmesi, eşit işe eşit ücret vb. taleplerini haykırırlar.
1909 yılında ise Amerika’nın farklı kentlerinde çok sayıda grev ve direniş gerçekleşir. Bu mücadelelerde kadın işçiler önemli bir yer tutarlar. Bu aynı süreçte farklı coğrafyalarda işçi sınıfının sömürüye karşı mücadelesi de büyümektedir.
Bu mücadele birikimi üzerinden, 1910 yılında toplanan Sosyalist Kadınlar Konferansı’nda komünist kadın önderlerden Clara Zetkin, insanca bir yaşam için mücadele veren kadın işçiler anısına uluslararası bir mücadele günü ilan edilmesini önerir. 17 farklı ülkeden 100 delegenin katıldığı konferansta önerge oy birliği ile kabul edilir.
1911 yılına gelindiğinde Avusturya, Danimarka, Almanya ve İsviçre’de kitlesel işçi grevleri yaşanır. Kadın işçilerin etkin şekilde yer aldığı grev ve direnişlerde oy hakkı, eşit işe eşit ücret, 8 saatlik işgünü vb. talepler öne çıkar.
1917 yılında Rusya’da 8 Mart’ta “Ekmek ve barış!” sloganlarıyla fabrikalardan eylem alanlarına yürüyen Petrogradlı kadın tekstil işçilerinin gösterisi Ekim Devrimi’ne giden yolu açar. 1921’de Moskova’da düzenlenen 3. Uluslararası Komünist Kadınlar Konferansı’nda, 1917’de Ekim Devrimi’ne giden yolun taşlarını döşeyen Rusya’nın kadın işçilerini onurlandırmak için Uluslararası Emekçi Kadınlar Günü’nün her 8 Mart’ta kutlanmasına karar verilir.
Bu tarihten itibaren 8 Martlar’da tüm dünyada emekçi kadınlar sömürüye, baskıya ve şiddete karşı alanları dolduruyor, insanca bir yaşam mücadelesini yükseltiyorlar.
Türkiye’de ilk 8 Mart etkinliği 1921 yılında gerçekleştirilmiş, fakat yasaklandığı için uzun bir süre yapılamamıştır. 1975 yılında ise işçi ve emekçi kadınların mücadelesiyle çok sayıda kadının katıldığı bir etkinlik düzenlenmiştir. 12 Eylül’ün ardından kadın hareketinin yaşadığı gelişme ve devrimci güçlerin ısrarlı çabaları ile 8 Mart yeniden eylemlerle kutlanmaya başlanmıştır.
Emeğin Kurtuluşu 8 Mart Özel Sayı’ndan alınmıştır…
