Geçtiğimiz günlerde açıklanan İSO 500 üzerine Sincan İşçi Birliği çalışma yürüttüğü bölgede İSO 500 kapsamına giren fabrikaları veriler ışığında değerlendirdi.
Bu fabrikaların kimilerinde ise halihazırda TİS süreci devam etmekte ve sürekli yükseliş gösteren bu fabrikalar işçiye karşı sürekli “işler daralıyor” vb gibi açıklamalar yapmakta. Sincan İşçi Birliğinin açıklaması şu şekilde:
“İSO 500 verileri, Sincan bölgesinde bir kere daha patronların doymama karakterlerine vurgu yaptı. Bu kapitalistlerden biri olan Hidromek sermayesi bugünlerde işçiye % 40 zam dayatırken, 2024 ortalama dolar kuru üzerinden 637 milyon dolarlık üretimden satış yaptı ve Türkiye'nin en büyük 79. kuruluşu oldu.
Geçtiğimiz yıldan beri küçülme yalanıyla 300'den fazla işçi çıkartan Ulusoy Elektrik (EATON) sermayesi ise yine geçen yılki rakam civarında yani 135 milyon dolarlık bir üretimden satış yaptı.
Ankara'da bulaşık makinesi bulunan Arçelik fabrikası (birkaç haftadır sadece Ankara Arçelik'te 100 işçi atıldı) ise tüm Arçelik'lerde 4 milyar doların üzerinde üretimden satış yaptı.
Bu üç fabrika da net kârlarını gizlemeyi tercih etti. Geçtiğimiz yıl üye olduğu MESS' in sözleşmesini tanımayarak işçilerin maaşlarını eksik yatıran ve yüzlerce işçiyi işten atan Mitaş sermayesi ise bu yıl listede 13 basamak yukarı çıkarak Türkiye'nin 183. büyük sanayi kuruluşu oldu. 2024 yılında Mitaş sermayesi dolar bazında üretimden satışını, bir önceki yıla göre 30 milyon dolar arttırarak 340 milyon dolara çıkardı.
Bir başka işleri tıkırında olan şirket ise Türk Traktör… Türk Traktör 2024 yılında 231 milyon dolar dönem kârı ilan etti ve Türkiye'nin en büyük 30. sanayi kuruluşu oldu. Türk Traktör'de geçtiğimiz aylarda onlarca işçi işten atılmıştı.
İşçilere sene başında % 30-35'lik sefalet zammı veren ve fazla mesailerle işçileri çürüten Astor ise listede 13 sıra birden yükselerek 74. sırada yerini buldu. Astor'un 2024 net kârı 175 milyon dolar oldu.
En büyük sanayi kuruluşu listesinde 45 sıra atlayan ve işçilerin sürekli sağlık sorunu yaşadığı Yiğit Akü ise bu yıl en büyük 286. sanayi kuruluşu oldu.
Kısacası ilk 500'e giren ve Sincan'dan işçilerin yoğun olarak çalıştığı fabrikalarda, 2024 yılı boyunca, bir yandan kâr oranları yükselirken ya da korunurken bir yandan da küçülme ya da “işler yolunda değil” yalanıyla işten atmalar devam etti. Aynı zamanda hükümetten güç alınarak % 30'luk % 35'lik zamlar işçilere verildi. Şu an devam eden Hidromek TİS'i ise patronun % 40 dayatması ile sürüyor. İşler genel anlamda patronlar için tıkırındayken işçiler yoksulluğa, fazla mesailere ve kötü çalışma koşullarına boyun eğdirilmeye çalışılıyor. Kıt kanaat geçinen işçiler aldığı kırıntı düzeyde ücretlerle yetinmek yerine patronların kasalarında hiçbir zaman harcayamayacağı kadar parayı kendi ihtiyaçları için mücadele yoluyla almadıkça bu aşağılık sömürü düzeni sürmeye devam edecek!”
Kızıl Bayrak / Ankara
