TMMOB Makina Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi 10.05.2025 tarihinde İstanbul Beylikdüzü Haramidere Sanayi istasyonunda gerçekleşen metrobüs kazasına ilişkin basın açıklaması yaptı.

Açıklamada metrobüs projesinin sorunlu olduğu vurgulanarak, İstanbul'un metrobüs odaklı toplu ulaşım sisteminden kurtulmaya, çok daha çevre dostu ve güvenli olan raylı ulaşım sistemlerini, deniz taşımacılığını artırmaya ihtiyacı vardır” denildi.

Metrobüs projesinin, Eylül 2007 tarihinde ulaşım modeli olarak hayata geçirilirken, dönemin siyasi iradesi tarafından, İstanbul gibi bir metropolün ulaşım sisteminin merkezinde ve ulaşımın yıldızı olarak lanse edildiğine dikkat çekilen açıklamada şunlar denildi: 

“Sürücülerin eğitim ve eğitim denetimi sıklıkları artırılmalı, eğitimlerin ciddiye alınması sağlanmalıdır. Özellikle metrobüs gibi zor bir hatta çalışan sürücülerimizin tecrübeli, özel eğitilmiş olmaları gerekmektedir. Bunu yanı sıra çalışma koşulları, süreleri ve en önemlisi yol güvenliğine dair performansları sürekli takip edilmelidir. Ancak sadece iyi sürücü olmak, kaza ihtimalini sıfıra indirmemektedir. Alınacak önleyici tedbirler, değişen yol şartları konusunda sürücülerin önceden bilgilendirilmesini kolaylaştıracak iletişim sistemleri sürücülere destek olmalıdır.

Sürücülerin sürücü takip sistemi ile anlık ve sürekli denetlenmeleri, denetim sonuçlarına göre ödül/ceza sistemi ile teşvik edilmeleri gerekmektedir. Sürücüleri baskı altında hissettiren koşullar varsa tespit edilip ortadan kaldırılmalıdır. Sağlık kontrolleri ve psikometrik ölçümleri sık aralıklar ile yapılmalıdır. Kişisel sebeplerden veya zor çalışma koşullarından kaynaklı, uyarıcı etkisi olan ilaç kullanımı gibi konular titizlikle denetlenmelidir.

Sürücüler için olduğu kadar araçlar için de oldukça yıpratıcı olan metrobüs hattında yeni araçlar kullanılmalıdır. Kullanım ömrü, toplam seyir mesafesi ve imal yılı açısından eskimiş araçlar bu hatta daha fazla kazaya sebep olacaktır. Kamusal kredilerin siyasal iktidar tarafından engellendiği, bilet fiyatlarının UKOME tarafından artırılmayarak zararına çalışma sonucu yeni araçların alımı önlenerek yeni teknoloji kullanımının önü kapatılmaktadır. Araç filosunun yenilenerek, Temmuz 2024 itibariyle Genel Güvenlik Mevzuatı (GSR2) ile yeni üretilen belediye otobüslerinde devreye giren Gelişmiş Acil Fren Sistemi (AEBS), Şerit Takip Sistemi (LDW) gibi güvenlik sistemlerinin kullanılması sağlanmalıdır. Otonom araç teknolojilerinin önemli unsurları olan bu teknolojilerin yanında, sürücü yorgunluk algılayıcı sistemlerinin metrobüslerde uygulanmasının önü açılmalıdır.

Metrobüs hattında sağdan trafiğe geçilmelidir. Bilindiği üzere, metrobüs hattı yolcu durakları konumlanması sebebiyle, uygun araç sayısının yetersizliğinden, ulaşım ters yönlü olarak yapılmaktadır. Soldan direksiyonlu araçlar ile soldan trafik işletilmek zorunda kalınmaktadır. Bu durum kaza ihtimalini ve karşı trafiğin içine dalma nedeniyle muhtemel kazaların şiddetini artıran önemli bir durumdur. Araç filosu uygun araçlardan oluşturularak ülkemizde kullanılan sağdan trafik akış yönüne geçilmelidir. Bu sağlanıncaya kadar sürecek mevcut trafik akış yönü uygulamasında kullanılan araçların far ve ayna ayarlamaları buna göre yapılmalıdır.

Metrobüs hattının hız sınırı 60 km/s olarak belirlenmelidir. Hız sınırının hattın hiçbir yerinde aşılmadığından emin olmak için teknolojik önlemler (hız sınırlayıcı) devreye alınmalı, denetimler yapılmalıdır. Durak girişlerinde, durağın konumuna ve yol koşullarına göre uygun hızlar (örneğin 30km/h) belirlenmeli, araçların duraklara bu hızın üzerinde girmesine engel olacak önlemler alınmalıdır.

Hattın risk yönetimi sürekli olarak gözden geçirilip güncellenmeli, ilgili iç unsurların risk yönetimine etkili katılımı sağlanmalıdır. Meslek odaları ve üniversiteler gibi uzman dış kuruluşlar ile ilişkiler yoğunlaştırılmalıdır.”